تاگ: لینوکس
-
لینەکس، هەڵبژاردە دروستەکە؟
دەستپێک ئەگەر تۆ ئەم وتارەت کردبێتەوە، ئەوا تۆ لانی کەم ئارەزووی جیهانی پەنگوینەکان دەکەیت و بە پەرۆشی بۆی. پێمخۆشە بزانیت کە تۆ بەخوێندنەوەی ئەم بابەتە، سەرنجت بۆ جیهانێکی سەرچاوە کراوە، تایبەت و تەواو ژێر دەستی خۆت ڕا دەکێشرێت. هەندێک خەڵک لەگەڵ windows هەست بە ئاسوودەیی دەکەن و هەرگیز بیر لە جێگرەوەیەک ناکەنەوە بۆی، لەوانەشە هەر…
-
دێنیس ڕیچی :خولقێنەری زمانی سی و یونیکس
پێشەکی یەکێک لە گاریگەرترین کەسایەتییەکانی جیهانی کۆمپیوتر، خولقێنەری زمانی سی( C) و سیستەمی کارگێڕی یونیکس(Unix). دێنیس مەک ئاڵیستێر ڕیچی(Dennis MacAlistair Ritchie) لە دایک بووی ٩ـی خەرمانانی ساڵی ١٩٤١ لە نیۆیۆرک.دەتوانین بێژین کە ڕیچی باوکی زۆر یەک لە نوێ کارییەکانی ئێستای جیهانی کۆمپیوتر و پیشەسازی ئایتیە. بەڕێزیان، یەکێک لە زمانە کانی سیستەمی کۆمپیوتر بەناوی “C” داهاورد…
-
دامەزراندنی(Ntop)بۆ مانیتۆرینگی تۆڕ بۆ ئوبونتو ١٨ و ١٦
پێشەکی : “ntopng” بەرەی نوێی “ntop”ـــە ، کە دەتوانرێت بۆ مانیتۆرینگی(چاودێری) قەرەباڵغی تۆڕ بە شێوازی ئاسایشێکی بەهێز سوودی لێ ببینرێت. لە ڕاستیدا “ntopng ” خۆی لە سەر بنەمای “libpcap” ، گەشەی سەندووە. ئەم پرۆگرامە بە شیوازی هەڵگرتن نووسراوە تاکوو لە سەر تەواو سیستەمی کارپێکردن وەک ماک و ویندۆز ئیش بکا، واتە تەواو سیستەمی کارگێڕیەکانی یونیکس…
-
لینوس ترۆڤاڵدز:خولقێنەری گیت و لینوکس
پێشەکی لینوس ترۆڤاڵدز ئەندازیاری کۆمپیوتری فینلاندی-ئەمریکی، خۆلقێنەر و گەشەپێدەری ناوک(کێرنێ)ی لینوکس.ئەم ناوکە بە عینوانی ناوکی سیستەمی کارگێڕیەکانی بەرچاوکراوە وەک لینوکس، ئەندرۆید و کرۆم و زۆری دیکە ناسراوە.سیستەمی چاودێری پرۆژەی گیتیش یەکێک لە جولقاندنەکانی ترۆڤاڵدزە. لینوکس ترۆڤاڵدز بە هۆی گەشەپێدانی سیستەمی کارپێکردنی سەرچاوەکراوە کۆمپیوترە کەسایەتییەکان، لە ساڵی 2012 لەگەڵ شینیا یاماناکا،خەڵاتی تەکنۆلۆژی فینلاندی وەرگرت. هەروا لە…
-
چۆنیەتی چاودێری پانایی باند لە گنو/لینوکس
پێشەکی : چاودێری تۆڕ باشترین ڕێگایە بۆ پاراستنی خۆمان.بە یارمەتی چاودێری تۆڕەکەمان دەتوانین بە خێرایی کێشەکانمان چارەسەر بکەین.لەم بابەتە ئێمە بە دوو نەرمەکالای بەهێز، دەتوانین چاودێری پانایی باند یان باندبەرینی(bandwidth) لە نێو تۆڕەکەمان بکەین. ۱- Bmon Bmon ئامرازێکی بەهێز بۆ خەمڵاندنی پانایی باندی تۆر لە لینوکسە.زۆر بە ئاسانی دەتوانێ گواستنەوەی زانیاریەکانمان لە نێو تۆر پێ…
-
چۆن دێبیان بەرز بکەینەوە بۆ وشانی نوێ
پێشەکی: زۆر جار دێبیان بەرز ناکرێتەوە.زۆرکات،وشاندنی دابەشکراوەیێک لە دێبیان بە مەودای ساڵێک زۆرتر، دەخایەنێت.لەو کاتەوە کە وشانی نوێ دەگمەنن.زۆر یەک لە بەکارهێنەران نازانن چۆن وشانی دێبیان بەرزبکەنەوە بۆ وشانی نوێی. بەرزکردنەوەی دێبیان تا ڕادەیێک پرۆسەیێکی خێراو بێ زەحمەتە.هەر چەند وەک دابەشکراوەکانی دیکەی گنو/لینۆکس ئیشەکە یەکسان نییە.پێش ئەوە کە ئێوە دێبیانەکەتان بەرزبکەنەوە دەبێ دەربارەی ناویکۆدەکان(codenames) شاخەکان…
-
پەیکەرسازی چاپکەرەکان بۆ گنو/لینوکس بە Cups
پێشەکی : پەیکەرسازی و ئامادەکردنی چاپکەرەکان(Printers) لە گنو/لینوکس بە بەراوەرد لەگەڵ سیستەمەکانی وەگڕخەری دیکە، کەمێ دژوارە .هۆی ئەمەش نەبوونی درایڤی دامەزراندن بۆ جۆرەکانی چاپکەرەکانە.بێجگە لەمە هەر ڕومێزیێک بە جۆرێک چاپکەرەکان ڕیز دەکا.خوشبەختانە، ڕێگایێکی ئاسان بۆ پەیکەرسازی چاپکەرەکان لەسەر گنو/لینوس هەڵبژێردراوە،ئەمەش سیستەمی چاپکەرەی کاپسە(Cups).ئەم ئامێرە سەرچاوەکراوەیەو لە لایەن پەرەپێدەرانی ئەپڵ گەشە دەدرێت.بە کاپس زیادکردنی چاپکەرەکان بە…
-
سڕینەوەی زانیاری ناپێویست و بەتاڵ
پێشەکی : هیچ کەسێک زانیاری و پەڕگەکانی دووپاتی ناهەوێ.ئەم پەڕگانە بۆشایی هارد بە خۆیانەوە قەرەبالغ دەکەن و هیچ سوودێکیان نییە.خوشبەختانە لە گنو/لینوکس بە یارمەتی نەرمەکالایێک بە ناوی Fdupes دەتوانین ئەم پەڕگە بەتاڵ و ناپێویستانە زۆر بە سادەیی بسڕینەوە. دامەزراندنی Fdupes Fdupes یەکێک لە باشترین نەرمەکالاکانی گنو/لینوکسە کە بە هێڵی فەرمان دەتوانێ زۆر بەسادەیی پەڕگە و زانیارییە دووپاتکراوەکان…
-
دامەزراندنی پەیامنێری تێلێگرام
پێشەکی : بۆ دامەزراندنی تێلێگرام(Telegram) لە سەر لینوکس، ڕێگای جیاواز لەبەردەستە.لەم بابەتە ئێمە تەواوی ئەم ڕێگانە بۆ دامەزراندنی ئەم پەیامنێرە بەهێزە ئەنجام دەدەین.ئەم بابەتە فێرکاری لە سەر دامەزراندنی تێلێگرام لەسەر Ubuntu ،Fedora، Debian وە Arch دەکا هەر وا چۆنیەتی دامەزراندن لە ڕێگای پاکەتەکانی Snap و Flatpak.بۆ زانیاریتان ئەم پەیامنێرە یەکێک لە یەکەمین پەیامنێرە سەرچاوەکراوەکان و…
-
دامەزراندنی LVM لە لینوکس
LVM کورتکراوەی Logical Volume Manager شێوازێکی پێشکەوتوو بۆ بەڕێوەبردنی پارتیشێنەکان و بۆشایی هاردە، کە ئیمکاناتێکی فرە بە بەراوەرد لە گەڵ شێوازە کۆنەکان دەخاتە بەردەست بۆ بەڕێوەبەری ڕاژە. لە LVM دەتوانین کۆی هاردەکان و پارتیشێنەکان کە بە Physical Volume ناسراوەن بەشێوازی چەند دیسکی مەنتەقی، گەورەتر و یەکپارچە بە ناوی Volume Group دروست بکەین و لە سەر…
-
نوێکاریەکانی ئوبونتوی ١٨.٠٤ (سەگی ئاوی)
ئوبونتوی وشانی ١٨.٠٤ بە پشتیوانی ٥ ساڵە لە لایەن کانۆنیکاڵ وشێندرا.واتە تا ٢٠٢٣.ز پشتیوانی لێدەکرێت.ناوی ئەم وشانە سەگی ئاوی بیۆنیکە (Bionic Beaver).دەتوانن لێرە لە مالپەڕی فەرمی بە خۆڕایی دایبگرن. گەر پێشتر بە ئوبونتوی١٧.١٠ ئیشتان کردبێ لەم وشانە شتێکی سەیر نابینن تەنها ئەم وشانە بریتییە لە LTS واتە long-term support یان بە واتایێکی دیکە خاوەنی پاڵپشتی درێژخایەن.هەروا لە کێرنێڵ یا…
-
ویندۆزێکی سەرچاوەکراوە ، یونیکس نییە !
ReactOS سیستەمێکی کارپێکردنی سەرچاوەکراوەیە کە لە ئەندایاری(مێعماری ) لینوکس و یونیکس سوود وەر ناگرێت بەڵکوو تەنها لە سەر بنەمای مێعماری ویندۆز NT درووستکراوە.مەبەست لەم پرۆژەیە دروستکردنی سیستەمێکی کارپێکردنە کە بتواێت لەگەڵ نەرمەکالاکانی باینێری(binary) خۆی رێکبخات.ئەمەش دەبێت هۆی ئەوە کە نەرمەکالاکان و درایڤەکانی ویندۆس لەسەری دابمەزرێت. تەنانەت هەستی کارکردن بە ویندۆزێکی سادە لە بەکارهێنەرانی زیندوو دەکاتەوە. ئەم سیستەمی…
-
دامەزراندنی نەرمەکالی CUPS لە لینوکس
پێشەکی CUPS کورتکراوەی Common UNIX Printing System کە لە سیستەمەکانی هاوشێوەی یونیکس(ماک ، لینوکس و BSD) بۆ پرینتکردن سوودی لێوەردەگرن.زۆرتری دابەشکراوەکانی گنو/لینوکس بە شێوازی پێشگریمان ئەم نەرمەکالایان بۆ چاپکردنی دۆکیومینتەکان لەسەرە .بەڵام کاتێک کار لە سەر سێرڤێر دەکەن یان لە شوێنێک کە ئەم نەرمەکالا لە سەر دابەشکراوەکەتان نەبێت، دەتوانن بە خوێندنەوەی ئەم بابەتە ئەم نەرمەکالا …
-
ناساندنی فایل سیستەمی Btrfs
فایل سیستم (Filesystem)بە شێوازێک بۆ پاشکەوتکردنی زانیاریەکان و گەڕانەوەیان دەڵێن.کاتێک ئێوە فایلیکی دەق دەنووسن ئەمە فایل سیستەمە کە ڕێتان پێدەدات لە کوێ و چۆن پاشکەوتی بکەن.بۆ زانیاریت ئەم بابەتە”ناساندنی فایل سیستەمە بەناوبانگەکانی لینوکس” بخوێنە. Btrfs کورتکراوەی B-tree Filesystem کە فایل سیستەمێکی بە موڵەتدانی GPL .کە لە لایەن کۆمپانیاکانی لینوکس فاندیشن،ئینتێل،فۆجیستۆ،رێدهات،فەیسبووک، ئۆراکڵ،سووزە و … هتد گەشەی سەندووە. ئەم…
-
دابەشکراوەی گنو/لینوکسی Zenwalk
Zenwalk لینوکس (پێشتر Minislack) لە سەر بنەمای سیستەمی کارپێکردنی گنو/لینوکسی Slackware پەڕەی سەندووە. مەبەست لە پەرە پێدانی ئەم سیستەمی کارپێکردنە خێرایی و ئەنجامدانی تەنها کارێک بە باشی ، هەروەها گرنگیدان بە رووخساری گرافیکی ڕومێزیەکەیەتی. ئەم دابەشکراوە بە توانایی دوایین وشانەی لینوکس و کتێبخانەکانی بۆ بەرنامەنووسەرانی کۆمپیوتر خۆی ڕازانەتەوە.هەروا ئێوە بە ئاسانی دەتوانن کە ئەم دابەشکراوە…